Người thừa cân béo phì có tình trạng tích mỡ thừa quá mức và có hại đến sức khỏe. Như vậy, bệnh béo phì sẽ thể hiện rõ ở trọng lượng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa vào chiều cao của người có sức khỏe tốt.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có mỡ thừa tích tụ mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ nhất định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ các vùng khỏi chấn động. Song khi tích tụ lượng mỡ quá lớn, nó lại cản trở hoạt động của các cơ quan.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân loại bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này đơn giản và đánh giá tương đối chính xác lượng mỡ trên cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân chia của tổ chức Y tế thế giới WHO, người trưởng thành bình thường có cân nặng vượt quá tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI từ 30 trở lên: Béo phì.
Người béo phì thường tích mỡ thừa ở các bộ phận của cơ thể như: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì nghiêm trọng mỡ sẽ tích tụ trên cả cơ thể.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì chủ yếu do sự không cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì là bởi:
· Cân bằng bị mất giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu thụ. Phần lớn năng lượng ăn vào vượt qua nhu cầu năng lượng của cơ thể, vậy nên năng lượng bị dư thừa và được đổi thành mỡ tích lũy ở các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có nhiều người mang một vài gen trong nhiều nhóm gen như nhóm gen kích thích sự ngon miệng, nhóm gen liên quan đến năng lượng bị tiêu hao, nhóm gen chuyển hóa điều hòa, nhóm gen dẫn đến sự khác biệt và phát triển tế bào mỡ. Trong gia đình nếu cha hoặc mẹ hoặc thậm chí tất cả đều béo phì thì nguy cơ con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Nhiều người bị béo phì thừa cân do khả năng di truyền có tốc độ trao đổi chất chậm chạp, cải thiện khó.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không tạo ra đủ các hormone cần thiết đối với cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quá trình trao đổi chất bị ngưng lại, cùng nghĩa với lượng chất béo không thể đốt cháy, là nguyên nhân gây tăng cân.
· Khó ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ gia tăng khả năng thừa cân, béo phì lên đến 17%. Khi bạn ngủ không đủ, lượng ghrelin sẽ nâng lên làm bạn nhanh cảm thấy đói, thèm đồ ăn có nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến mất kiểm soát khi thèm ăn, là nguyên do dẫn tới thừa cân, béo phì.
Người gặp khả năng cao bị thừa cân béo phì bao gồm:
· Người gặp thói quen dùng đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, sử dụng nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn không nhiều rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Làm việc trong môi trường văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một vài thói quen ăn uống dẫn đến béo phì
1. Ăn một ngày hai bữa
Chế độ ăn kiêng được sử dụng nhiều nhất cho người béo phì là mỗi ngày 2 bữa. Một vài người có cuộc sống bận rộn và chỉ ăn khi đói, cũng có nhiều người ăn sáng có ít thời gian, và họ luôn thấy rằng rất đói trước bữa trưa.
Những người ăn không nhiều một bữa có nhiều khả năng tăng cân vì họ có cảm giác nhanh đói trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều thức ăn có hàm lượng calo cao như mì, bánh hấp, cơm và thức ăn ngọt để thỏa mãn ham muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu tăng nhanh.
Vì vậy, để kiểm soát việc nạp vào cơ thể những đồ ăn nhiều calo và hạn chế được cân nặng, chúng ta nên đưa nhỏ lượng calo đưa vào cơ thể hàng ngày thành 3 lần để tránh tình trạng quá đói.
2. Không ăn sáng
Nhiều người có suy nghĩ rằng, không ăn sẽ giảm được béo, hay nhiều lúc do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi gộp bữa sáng với bữa trưa làm một. Thực tế thì đối lập, việc nhịn ăn sáng, sẽ kích thích cơ thể bổ sung năng lượng vào dịp khác, như làm ta ăn trưa hay tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù đắp phần năng lượng thiếu hụt, dẫn đến làm tăng cân một cách không mong muốn. Nhịn ăn sáng còn có hại cho dạ dày và tuổi thọ bị giảm.
3. Ăn tối quá muộn
Thói quen ăn uống gây béo phì thường xuyên thứ hai là ăn quá khuya, thường thấy ở những người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, vận động ít, trao đổi chất chậm nên lượng calo này ăn vào sẽ tích tụ dần trong cơ thể hình thành mỡ.
Nếu không thể điều chỉnh thời gian ăn uống vì lý do công việc, có thể đem theo hộp cơm hoặc để một vài đồ ăn nhanh ở văn phòng để không bị ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy lựa chọn một số đồ ăn không nhiều calo, chẳng hạn như súp hoặc rau.
4. Thói quen ăn hai thực phẩm nhiều calo
Những người béo phì thường không thích chọn rau và thực phẩm giàu protein, mà bổ sung vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm có nhiều tinh bột hơn, ví dụ như cơm và bánh mì, mì ramen với cơm rang, mì udon với cơm… dẫn đến lượng calo nạp vào cơ thể vượt quá mức cần thiết.
Vì vậy, để hạn chế thừa cân béo phì, 1 số người có thói quen ăn hai thực phẩm nên ăn nhiều rau hơn, ăn rau trước rồi mới ăn, để rau mang lại cảm giác no nhất định và giảm ăn nhiều thực phẩm đa phần giàu tinh bột.
5. Chỉ ăn những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có ảnh hưởng đến sự tăng cân hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn các loại thực phẩm chủ yếu. Như chỉ ăn duy nhất một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang một ngày 2 bữa. Chỉ ăn những thực phẩm chủ yếu nhiều tinh bột sẽ có sự tác động lớn về lượng đường trong máu và dễ bị đói.
Lúc này cơ thể sẽ tăng thêm mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Chủ yếu là mì, cơm rang và các món ăn khác thường dùng nhiều dầu mỡ và gia vị nên dễ dẫn đến tăng cân. Cách ăn này cũng có thể dẫn đến dinh dưỡng bị mất cân bằng và chuyển hóa chậm.
Vì vậy, một bữa ăn khoa học nên có hai hoặc ba món, không những có rau mà còn phải cung cấp đủ chất đạm.