Người thừa cân béo phì có tình trạng mỡ thừa tích tụ quá mức và gây hại đến sức khỏe. Vậy nên, bệnh béo phì sẽ thể hiện rõ ở cân nặng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa trên chiều cao của người khỏe mạnh.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có mỡ thừa tích tụ mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ cố định để cơ thể sử dụng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ các cơ quan khỏi chấn động. Song khi tích tụ lượng mỡ quá lớn, nó lại cản trở các cơ quan hoạt động.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân loại bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này đơn giản và đánh giá tương đối chính xác lượng mỡ trên cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân loại của tổ chức Y tế thế giới WHO, người bình thường trưởng thành có cân nặng vượt quá tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI từ 30 trở lên: Béo phì.
Người béo phì thường tích mỡ thừa ở các bộ phận sau của cơ thể đầu tiên: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì nghiêm trọng mỡ sẽ tích tụ trên cả cơ thể.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì chủ yếu do sự không cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu hao.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì là bởi:
· Sự mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu hao. Phần lớn năng lượng ăn vào vượt qua nhu cầu năng lượng cơ thể cần, do đó năng lượng dư thừa và được chuyển thành mỡ tích tụ trong các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có nhiều người mang một vài gen trong nhiều nhóm gen ví dụ như nhóm gen tăng sự ngon miệng, nhóm gen liên quan đến năng lượng bị tiêu hao, nhóm gen điều hoà chuyển hoá, nhóm gen liên quan đến sự khác biệt và tế bào mỡ phát triển. Trong gia đình nếu cha hoặc mẹ hoặc thậm chí là cả hai đều béo phì thì khả năng con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Những người bị béo phì thừa cân do yếu tố di truyền có khả năng trao đổi chất chậm chạp, cải thiện khó.
· Sụn tuyến giáp: là vấn đề tuyến giáp không sản xuất đủ các hormone cần thiết đối với cơ thể. Sự thiếu hụt hormone làm cho quá trình trao đổi chất bị ngưng lại, đồng nghĩa với lượng chất béo không được đốt cháy, là lý do gây tăng cân.
· Thiếu ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút một ngày sẽ gia tăng nguy cơ thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn không ngủ đủ, lượng ghrelin sẽ nâng lên làm bạn nhanh cảm thấy đói, thèm thức ăn có nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến sự thèm ăn mất kiểm soát, là nguyên nhân dẫn tới thừa cân, béo phì.
Người gặp nguy cơ cao bị thừa cân béo phì gồm có:
· Người gặp thói quen dùng đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, sử dụng nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn ít rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Làm việc trong môi trường văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một số thói quen ăn uống dẫn đến béo phì
1. Ăn hai bữa một ngày
Chế độ ăn kiêng phổ biến nhất cho người béo phì là mỗi ngày 2 bữa. Một vài người có cuộc sống bận rộn và khi đói mới ăn, cũng có nhiều người ăn sáng có ít thời gian, và họ luôn cảm thấy rất đói trước bữa trưa.
Những người ăn không nhiều một bữa có nhiều khả năng cân nặng bị tăng vì họ có cảm giác đói mạnh trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều đồ ăn có hàm lượng calo tăng như mì, bánh hấp, cơm và đồ ngọt để thỏa mãn mong muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu tăng nhanh.
Vì vậy, để kiểm soát việc bổ sung vào cơ thể những đồ ăn nhiều calo và giảm được cân nặng, chúng ta nên chia nhỏ lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày thành 3 lần để hạn chế tình trạng quá đói.
2. Không ăn sáng
Nhiều người nghĩ rằng, nhịn ăn sẽ giảm được béo, hay nhiều lúc do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi ăn bữa snags và bữa trưa cùng nhau. Thực tế thì ngược lại, việc không ăn sáng, sẽ mau chóng để cơ thể bổ sung năng lượng vào thời điểm khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù đắp phần năng lượng đã mất, kết quả làm tăng cân một cách không như ý. Nhịn ăn sáng còn có hại cho dạ dày và tuổi thọ bị giảm.
3. Ăn tối rất muộn
Thói quen ăn uống dẫn đến béo phì thường xuyên thứ hai là ăn quá muộn, thường gặp ở những người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, vận động ít, trao đổi chất chậm dẫn tới lượng calo này ăn vào sẽ tích tụ dần trong cơ thể tạo thành mỡ.
Nếu không thể điều chỉnh thời gian ăn uống vì lý do công việc, có thể mang theo hộp cơm hay mang theo một số đồ ăn tiện lợi ở văn phòng để tránh ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy lựa chọn một số đồ ăn ít calo, ví dụ như súp hoặc rau.
4. Thói quen ăn nhiều calo trong 2 loại thực phẩm
Một số người béo phì thường không thích chọn rau và thực phẩm giàu protein, mà nạp vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm giàu tinh bột hơn, ví dụ như cơm với bánh mì, mì ramen với cơm rang, mì udon với cơm… dẫn tới lượng calo bổ sung vào cơ thể vượt quá mức cần thiết.
Vì vậy, để hạn chế thừa cân béo phì, 1 số người có thói quen ăn hai thực phẩm nên ăn nhiều rau hơn, ăn thực phẩm khác sau khi ăn rau, để rau mang đến cảm giác no nhất định và hạn chế ăn các thực phẩm đa phần giàu tinh bột.
5. Ăn nhiều những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có ảnh hưởng đến cân nặng bị tăng hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn các loại đồ ăn chủ yếu. Như chỉ ăn một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang một ngày 2 bữa. Chỉ ăn những thực phẩm thiết yếu giàu tinh bột sẽ có sự dao động lớn về lượng đường trong máu và nhanh bị đói.
Thời điểm này cơ thể sẽ tăng thêm mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Đặc biệt là mì, cơm rang và các món ăn khác thường dùng nhiều dầu mỡ và gia vị nên dễ dẫn đến tăng cân. Với cách ăn này cũng có thể dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng và chuyển hóa kém.
Vì vậy, một bữa ăn hợp lý nên có hai hoặc ba món, không chỉ có rau mà chất đạm được cung cấp đủ.